Giữa lòng miền Tây sông nước, nơi những cánh đồng lúa trải dài bất tận và dòng sông hiền hòa uốn quanh xóm nhỏ, “cá lóc nướng trui” từ lâu đã trở thành biểu tượng của ẩm thực quê nhà. Món ăn dân dã ấy không chỉ mang hương vị mộc mạc của đồng ruộng, mà còn chứa đựng tinh thần lao động, tình thân và ký ức tuổi thơ của bao người con miệt đồng.
Ngày nay, dù cuộc sống hiện đại đã đổi thay, món cá lóc nướng trui vẫn giữ nguyên giá trị vừa là hương vị đặc trưng của ẩm thực miền Tây, vừa là ký ức gắn liền với những buổi tụ họp bên bếp lửa rơm, giữa tiếng cười giòn tan nơi ruộng đồng.
Bài viết dưới đây như một chuyến trở về, để tìm lại hương khói xưa và vị ngọt của những ngày cũ qua món “Cá Lóc Nướng Trui Và Ký Ức Ruộng Đồng Miền Tây.”
Mùi khói rơm và ký ức ruộng đồng
Giữa chiều gió đồng phả hương rạ mới, trong làn khói lam vờn lên từ bờ ruộng, mùi cá lóc nướng trui lại khiến lòng tôi dậy lên bao ký ức cũ. Ở miền Tây, không ai xa lạ với món ăn dân dã này món ngon của những ngày mùa, của những bữa cơm quê nơi chỉ cần con cá, bó rơm và chút muối ớt giã tay cũng đủ làm ấm lòng cả xóm nhỏ.
Cá lóc nướng trui nghe qua tưởng đơn giản, nhưng với người miền Tây, đó là một phần ký ức ruộng đồng, một hương vị gắn liền với tuổi thơ, với mùa nước nổi, với cánh đồng mênh mông thơm mùi đất mới.
Món ngon dân dã, hồn quê không đổi
Ngày xưa, khi mùa gặt vừa xong, lũ trẻ con tụi tôi thường theo cha ra đồng bắt cá. Chỉ cần một cây chĩa tre, vài cái hom, thế là có bữa cá tươi. Cá lóc đồng khi ấy béo tròn, da còn sạm màu bùn non, được cha xiên qua một nhánh tre tươi, cắm xuống bờ ruộng rồi phủ rơm khô lên nướng.
Không cần tẩm ướp, cũng chẳng có nước sốt cầu kỳ chính cái giản đơn của bếp quê mới là thứ khiến người ta nhớ mãi.
Lửa rơm cháy bập bùng, mùi cá nướng quyện khói thơm lừng cả góc đồng. Khi rơm tàn, cha dùng đọt chuối non quệt sạch lớp tro, thịt cá trắng phau, ngọt lịm và thơm nức mũi. Chút muối ớt, vài lát khế chua, ít rau đồng hái vội thế là tròn vị một món ăn quê mà không thứ cao lương nào sánh được.
Ký ức tuổi thơ nơi bờ ruộng
Mỗi khi nhớ lại, tôi vẫn nghe như còn đâu đó tiếng cha cười, tiếng mẹ gọi bưng mâm cơm ra gốc rạ. Bữa cơm quê ngày ấy chẳng có gì ngoài nồi cơm trắng, dĩa rau đồng và con cá lóc nướng trui, vậy mà ngon lạ thường.
Giờ đây, món ăn ấy đã lên bàn tiệc sang trọng, có thêm nước chấm pha chua ngọt, có trang trí cầu kỳ nhưng cái hồn của món ăn thì vẫn còn đó: hồn của đồng ruộng, của khói rơm và tiếng cười quê.
Người miền Tây vẫn giữ thói quen nướng cá trong những buổi họp mặt gia đình, trong lễ hội hay dịp đón khách xa. Bởi với họ, cá lóc nướng trui không chỉ là món ăn, mà là lời chào mộc mạc, là sự hiếu khách đậm tình.
Giữ lấy mùi khói rơm trong lòng
Giữa phố xá hôm nay, đôi khi bắt gặp mùi khói nướng từ quán nhỏ ven đường, tôi lại thấy lòng mình chùng xuống. Hình ảnh cha bên bờ ruộng, bó rơm bốc khói và con cá lóc vàng ươm như sống lại.
Cá lóc nướng trui món ăn dân dã ấy đã đi cùng bao thế hệ miền Tây, như một mảnh hồn quê không bao giờ mất. Dẫu có đi xa, chỉ cần ngửi thấy mùi khói rơm, vị cá nướng trui thoang thoảng, là lòng lại thấy mình trở về giữa cánh đồng lộng gió, nơi quê hương vẫn còn vang tiếng cười xưa.
